BKYK KARARI 2021-24

BASIN KONSEYİ, YENİ AKİT GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKÂYETTE ‘KINAMA’ KARARI ALDI

YÜKSEK KURUL KARARI

DOSYA NO              :  2021- 24

KARAR NO : 30.06.2021

ŞİKAYET EDEN     : Oktay ÖZEL (İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı)

VEKİLİ : Av. Kemal POLAT & Av. Sercan POLAT
(Barbaros Bulvarı No: 36/ 7 Balmumcu BEŞİKTAŞ / İSTANBUL)

ŞİKAYET EDİLENLER : Ali KARAHASANOĞLU (Yeni Akit Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü)
(Güzeltepe Mah. Mareşal Fevzi Çakmak Cad. B Blok Apt. No:29/1/1 ÜYÜP / İST)

ŞİKAYET KONUSU       :

İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel, Yeni Akit gazetesinin yeniakit.com.tr internet sitesinde 05.05.2021 tarihinde “İBB’de büyük rezillik! Hakim koca ahlaksızlığı ifşa etti” başlığı ile yer alan haberde, kendisiyle ilgili gerçek dışı iddiaların ortaya atıldığını ileri sürerek, Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği gerekçesiyle şikâyette bulunmuştur.

Şikâyetçinin avukatları Kemal Polat ve Sercan Polat 17.05.2021 tarihinde Basın Konseyi’ne yaptıkları başvuruda, yeniakit.com.tr internet sitesinde İBB Kültür Varlıkları Daire Başkanı olarak görev yapan müvekkilleri Oktay Özel’in, belediyede çalışan bir personel ile ahlak dışı ilişki içindeymiş gibi haber yayınlandığı öne sürülmüştür. Başvuruda özetle şu ifadelere yer verilmiştir:

“Haberde; mutlu bir evliliği ve bir çocuğu olan müvekkil Oktay Özel’in, belediyede çalışan başka bir evli personelle yasak aşk yaşadığı iddia edilmiştir.

İlgili personelin tehdit, aşağılama gibi gerekçelerle boşanma davası açmasına ve bu davada hiçbir tarafın aldatma gibi bir iddiası olmamasına ve bu durumun dava dosyasından açıkça görülmesine rağmen yapılan bu haberler ilgili eş tarafından dahi yalanlanmıştır.

Buna rağmen sanki kendisine aldatma iddialı bir dava açılmış ve müvekkil de böyle bir ahlak dışı ilişki içindeymiş gibi kesin yargılarla haber yapılması açıkça görünürdeki gerçeğe aykırıdır.

Müvekkilin özel ve aile hayatına saygı hakkı, görünürdeki gerçeğe ve Basın Meslek İlkelerine aykırı haber yapılmak suretiyle ağır şekilde ihlal edilmiştir.”

Boşanma davasıyla ilgili belgelerin de eklendiği başvuruda, haberin görünür gerçeğe aykırılığı, özle biçim arasındaki dengenin korunmadığı ve kamu yararı bulunmadığı gibi nedenlerle şikayet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 6’ncı ve 10’uncu maddelerini ihlalden karar alınması talep edilmiştir.

UZLAŞMA ÖNERİSİ        :

Şikâyet başvurusu, şikayet edilen Yeni Akit gazetesi Yazı İşleri Müdürü Ali Karahasanoğlu’na 20.05.2021 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiştir. Posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.

Şikâyet edilen, başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.

GENEL SEKRETERLİK GÖRÜŞÜ :

Şikâyet konusu haber, Yeni Akit gazetesinin yeniakit.com.tr internet sitesinde 05.05.2021 tarihinde “İBB’de büyük rezillik! Hakim koca ahlaksızlığı ifşa etti” başlığı ile yayınlanmıştır. Tarafların fotoğraflarının da yer aldığı haberde, “İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde eşine araç tahsis edilmesinden şüphelenen hakim O. A., kendisini belediyedeki daire başkanıyla aldatan eşine boşanma davası açtı. Hakim eş O. A., İBB Kültür Varlıkları Dairesi Başkanı Oktay Özel’in eşine gayri meşru ilişki sonrası makam aracı tahsis ettiğini belgeleriyle mahkemeye sundu” spotu kullanılmıştır.

Sabah gazetesinde ‘özel haber’ logosuyla aynı gün yayınlanan ve yeniakit.com’un kaynak göstermeden alıp eklemeler yaparak yayınladığı haber özetle şöyledir:

İstanbul Bölge İdare Mahkemesi hakimi O. A.’nın, İBB Kültür Varlıkları Projeler Müdürü olan eşi Yüksek Mimar M. A.’nın, amiri konumundaki Kültür Varlıkları Daire Başkanı Oktay Özel ile ‘yasak aşk’ yaşadığı iddiasıyla boşanma davası açtığı; delil olarak da amir- memur ilişkisini aşan yakınlık kurmalarını, eşinin işten geç gelmeye başlamasını, tarafların gece geç saatlere kadar mesajlaşmalarını ve eşine makam aracı tahsis edilmesini gösterdiği yazılmıştır. Mahkemeye, İBB’den M. A.’ya makam aracı tahsis edilmediği yanıtı verilince, O. A.’nın da elindeki delillerle birlikte Oktay Özel ve İBB yetkililerinin adli makamları yanılttığı ihbarında bulunduğu da kaydedilmiştir.

Haberde Oktay Özel ile M. A.’nın görev sırasında birlikte grup içinde çekildiği anlaşılan bir fotoğrafa da yer verilmiştir.

Şikayetçinin gönderdiği belgelere göre, haberde ileri sürülenin aksine boşanma davasını O. A. değil, eşi M. A. açmıştır. M. A.’nın avukatları 07.09.2020 tarihinde Bakırköy Aile Mahkemesi’nde verdikleri dilekçede, 2012 yılında evlenen çiftin ilkokul çağında bir çocukları olduğunu; M. A.’nın eşi tarafından sürekli aşağılandığını, ağır hakaretlere ve psikolojik şiddete uğradığı iddialarıyla çiftin şiddetli geçimsizlik ve evlilik birliğinin temelinden sarsılması nedenleriyle boşanmalarına karar verilmesini talep etmişlerdir. Şikâyet edilen haberde bunlardan hiç söz edilmemiştir.

Haberin, eşinin şiddetli geçimsizlik gerekçesiyle açtığı davaya karşı O. A.’nın da ‘yasak aşk’ iddialarıyla karşı dava açtığı ya da hakkında açılan davaya verdiği yanıttan tek taraflı kurgulandığı düşünülebilir. Ancak haberin yayınlanmasından sonra sosyal medya hesabından “Özel hayatımla ilgili bazı basın organlarında yer alan haberler gerçeği yansıtmamakta olup, eski eşime yönelik olarak basında yer aldığı gibi bir iddiam dolayısıyla da böyle açmış olduğum bir boşanma davası olmamıştır. Kişilik haklarımı açıkça ihlal eden haberlerle ilgili yasal yollara başvuracağım” paylaşımında bulunan O. A.’nın haberi veren kişi olmadığı anlaşılmaktadır.

Bir başka gazeteden, doğru olup olmadığı araştırılıp soruşturulmadan alınıp ‘skandal’ yerine ‘rezillik’, ‘yasak aşk’ yerine ‘gayrimeşru ilişki’ ifadeleri ve başka eklemeler yapılarak yayınlanan haberin kaynağı kim ve neresi olursa olsun, davayı M. A.’nın açtığı gerçeğinin kasıtlı olarak gizlenmesine alet olunmuştur. Üstelik haberin konusu, biri yargıç diğeri yüksek mimar olan kamu görevlisi çiftin boşanma davası olmasına karşın, şikâyetçi Oktay Özel haberin öznesi olarak sunulmuş, haber onun üzerine kurulanmıştır.

Kaynağı belirtilmeden ortaya atılan ve boşanma davası açtığı yazılan kişi tarafından da yalanlanan haber, görünür gerçeğe aykırı kurguyla sunulmuştur. Haberde özle biçim arasında denge gözetilmemiş ve konu bağlamından kopartılarak, önemli bir kamu kurumunda yönetici olan şikâyetçi, evli personelle ‘ahlak dışı ilişki’ kuran bir kişiymiş gibi gösterilmiştir. Şikâyetçinin, iş yaşamında ve çevresinde saygınlığına ve aile yaşamına zarar vermek amacıyla yayınlanan haberde eleştiri ve ifade özgürlüğü sınırları aşılarak etik ihlalinde bulunulmuştur.

Açıklanan bu nedenlerle, Yeni Akit gazetesinin yeniakit.com.tr internet sitesinde “İBB’de büyük rezillik! Hakim koca ahlaksızlığı ifşa etti” başlığı ile yayınlanan haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin “Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren, aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü;

“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı maddelerinin ihlal edildiği kanaatindeyiz. Şikayet edilen hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 2 maddesini ihlalden ‘UYARI’ kararı alınmasını öneririz.

DEĞERLENDİRME VE SONUÇ:

Basın Konseyi Yüksek Kurulu, 30.06.2021 tarihinde koronavirüs salgını nedeniyle video konferansla yaptığı toplantısında, şikâyet başvurusu görüşüp karara bağlamıştır.

Şikayet edilen “İBB’de büyük rezillik! Hakim koca ahlaksızlığı ifşa etti” başlıklı haberin, Sabah gazetesinde aynı gün “Aldatılan hakimin yasak aşk takibi” başlığı ve ‘özel haber’ logosuyla yayınlandığı; yeniakit.com’un bu haberi ‘skandal’ yerine ‘rezillik’, ‘yasak aşk’ yerine ‘gayrimeşru ilişki’ ifadelerini kullanarak ve eklemeler yaparak yayınladığının anlatıldığı Genel Sekreterlik raporu okunmuş, ardından Yüksek Kurul’dadosya müzakereye açılmıştır.

Yüksek Kurul üyeleri, şikayet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olup- olmadığı konusunda görüşlerini açıklamış, bazı üyeler ihlal olduğunu bazıları da olmadığını savunmuştur.

Etik ihlali olmadığı yönünde görüş bildiren üyeler şikayet edilenin söz konusu haberi ulusal büyük gazeteden aldığını, değişiklik ve ilaveler yaparak yayınlamış olsa bile haberden sorumlu tutulmayacağını savunmuştur. Alıntı yapılan haberlerden ilk yayınlayanın sorumlu olduğunu görüşünü savunan bu üyeler, esasen şikâyet edilen haberi yargıda görülen bir boşanma davası dosyasından muhabirin yorumlayarak oluşturduğunu, bunun ifade özgürlüğü kapsamında değerlendirilmesi gerektiği görüşünü dile getirmiştir. Bu görüşleri savunan üyeler, şikayet edilenin bir başka yerde yayınlanan haberi eklemeler yaparak yayınlamasının etik ihlali olmadığını yönünde karar alınmasını istemiştir.

Etik ihlali olduğunu savunun üyeler ise daha önce başka bir yayın organında yer alan haberi alıp yayınlayanın da bunun sorumluluğunu taşımak durumunda olduğunu vurgulamıştır. Şikayet konusu haberin soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bir haber olduğuna dikkat çeken üyeler, nitekim dava açtığı yazılan kocanın sosyal medya hesabından “….eski eşime yönelik olarak basında yer aldığı gibi bir iddiam dolayısıyla da böyle açmış olduğum bir boşanma davası olmamıştır. Kişilik haklarımı açıkça ihlal eden haberlerle ilgili yasal yollara başvuracağım” açıklamasıyla haberi yalanladığını hatırlatmıştır. Bir başka gazeteden doğru olup olmadığı araştırılmadan alınan ve siyasi saikle eklemeler yaparak yayınlanan haberde gerçeğin çarpıtıldığını savunanüyeler;kişilerin özel hayatını ilgilendiren bir boşanma davasının haberleştirilmesinde kamu yararı ve halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkının gözetildiğinden söz edilemeyeceğini dile getirmiştir.

Şikayetçi hakkında ‘olumsuz algı’ uyandırmaya yönelik ve kişilik haklarını hedef alan haberde etik ihlali olduğunu görüşündeki üyeler, Genel Sekreterlik tarafından Basın Meslek İlkeleri’nin 4 ve 6’ncı maddelerin ihlal edildiği ve ‘uyarı’ kararı alınması önerisinin yeterli olmadığını, bu iki maddenin yanı sıra 3 ve 5’inci maddelerin ihlal edildiği de eklenerek ‘kınama’ kararı alınması gerektiğini savunmuştur.

Yüksek Kurul’da yapılan oylamada “İBB’de büyük rezillik! Hakim koca ahlaksızlığı ifşa etti” başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin, “Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Gazeteci halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını gözetir” şeklindeki 3’üncü;

“Kişileri ve kuruluşları, eleştiri sınırlarının ötesinde küçük düşüren; aşağılayan veya iftira niteliği taşıyan ifadelere yer verilemez” şeklindeki 4’üncü;

“Kişilerin özel yaşamı, kamu çıkarlarının gerektirdiği durumlar ışında, yayın konusu yapılamaz” şeklindeki 5’inci;

“Soruşturulması gazetecilik olanakları içinde bulunan haberler, soruşturulmaksızın veya doğruluğuna emin olunmaksızın yayınlanamaz” şeklindeki 6’ncı maddelerinin ihlal edildiğini OY ÇOKLUĞU ile kabul etmiştir.

SONUÇ: Şikayet edilen Yeni Akit Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Ali Karahasanoğlu’nun Basın Meslek İlkeleri’nin 4 maddesini ihlal ettiğinin tespitine ve hakkında ‘KINAMA’ kararı alınmasına OY ÇOKLUĞU ile karar verilmiştir.