BKYK KARARI 2021-18

BASIN KONSEYİ, SABAH.COM.TR HAKKINDAKİ BAŞVURUDA ‘ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİ’ KARARI VERDİ

YÜKSEK KURUL KARARI

DOSYA NO             :  2021- 18

KARAR TARİHİ : 21.04.2021

ŞİKAYET EDEN     : Melike Selen AKŞAHİN (aksahinmelike@gmail.com)
(Çeşme Sokak /Büyükdere mahallesi SARIYER / İSTANBUL)

ŞİKAYET EDİLEN : Hüseyin ÖZDEMİR (SABAH.COM.TR Genel Yayın Yönetmeni)
Güzeltepe Mah. Mareşal Fevzi Çakmak Cad. B Blok No:29/1/1 EYÜP- İSTANBUL)

ŞİKAYET KONUSU         :

Sabah gazetesinin internet sitesi SABAH.COM.TR’de 17.03.2021 tarihinde ‘Kardeşinin boğazını kesti. Konya’da şizofreni hastası adeta dehşet saçtı’ başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği iddiasıyla şikayette bulunulmuştur.

Şikayetçi Melike Selen Akşahin, Basın Konseyi’ne 18.03.2021 tarihli başvurusunda, söz konusu haberde şizofreni hastalarının ‘canavar’ olarak gösterildiğini savunarak şu ifadelere yer vermiştir:

“Haberde ‘dehşet saçtı’ ifadesi beni ve diğer tüm hasta yakınlarını yaralayıcı etkiye sahip bir ifadedir. Kişinin özlük haklarının ihlalidir. Habercilik ve meslek ilkeleri ve etiğine aykırılık oluşturur.

Benim annem İnci Göker 20 yıldır şizofreni tedavisi görüyor, şizofreni hastalığı ile mücadele ediyor. Biz hasta yakınları olarak da toplum yargıları ve hastalığın manevi boyuttaki yükünün altında ayakta kalma çabası gösteriyoruz.

Şizofreni bir hastalıktır, hasta bir canavarmış gibi lanse edilemez. Diğer tüm engellilere gösterilen hassasiyet şizofreni hastalarına da medyada gösterilmelidir. 

Şikayet ettiğim yayınla ilgili gerekli işlemin yapılmasını istiyorum.”

UZLAŞMA ÖNERİSİ:

Şikayet başvurusu, SABAH.COM.TR Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Özdemir’e 05.04.2021 tarihinde PTT aracılığı ile ulaştırılmıştır. Posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.

Şikayet edilen, şikayet başvurusundaki iddialara süresinde yanıt vermemiş ve taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.

GENEL SEKRETERLİK ÖNERİSİ :

Şikayet edilen haber, Sabah gazetesinin internet sitesi SABAH.COM.TR’de 17.03.2021 tarihinde ‘Son dakika’ anonsu ve ‘Konya’da şizofreni hastası adeta dehşet saçtı’ başlığı ve 7 fotoğrafla yayınlanmıştır. Fotoğraflardan 3’ü şizofreni hastası genç ile öldürdüğü kız kardeşinin vesikalığıdır. Diğerlerinde ailenin oturduğu ve olayın meydana geldiği bina önünde sağlık ekibi ile polis aracı ve ambulans görülmektedir.

Haberdin spotunda, şizofreni hastası 25 yaşındaki Soner Bali’nin tedavi gördüğü hastaneden kaçıp evine geldiği ve 15 yaşındaki kız kardeşini boğazını keserek öldürdüğü; emniyette verdiği ifadesinde ise “Annem ve ablam benim hastaneye yatırılmam konusunda kaymakamlığa sürekli dilekçe yazıyorlardı. Ben de anneme unutamayacağı bir ders vermek istedim. Annemin acı çekmesini istedim. Bir ömür boyu acıyı unutmasın ve bu acıyla yaşasın istedim” dediği yer almıştır.

Haberde, şizofreni hastası Soner Bali’nin ailesinin isteği üzerine polis eşliğinde ambulansla Konya Şehir Hastanesi’ne götürülerek Psikiyatri Servisi’ne yatırıldığı; aynı gün buradan kaçıp eve geldiği ve o sırada evde ders çalışan İmam Hatip Lisesi birinci sınıf öğrencisi kardeşi Yağmur’u, tartışma sırasında boğazını keserek öldürdüğü anlatılmıştır. Akşam saatlerinde eve gelen annesi ve ablasının, kilitli buldukları kapıyı çilingir çağırıp açtırınca Yağmur’un cesediyle karşılaştıkları belirtilen haberde, olay yerinde inceleme yapan polis ekibinin Soner Bali’yi ev çevresinde dolaşırken görüp yakaladığı anlatılmıştır.

Daha önce de kız kardeşini birçok kez dövdüğü, olay günü de annesine acı çektirmek için onu öldürdüğü anlatılan şüphelinin, 7 Mart günü sosyal medyada ‘Kadına şiddete hayır’ mesajını paylaştığı bilgisine de haberde yer verilmiştir.

Şikayet edilen habere konu olay her ne kadar bir aile trajedisi olsa da nihayetinde cinayettir ve adli bir olaydır. Aile içinde işlenmesi nedeniyle, yayınlanan haberde ‘özel hayata müdahale edildiği’ ileri sürülemez. Zire, lise öğrencisi bir kızın evinde bıçakla boğazı kesilerek öldürülmesi; olayın şüphelisinin ağabeyi olması; bu kişinin cinayet öncesi polis korumasında götürüldüğü hastanenin psikiyatri servisinden kaçarak eylemi gerçekleştirmesi; cinayeti annesine acı çektirmek amacıyla işlediğini söylemesi toplum için ibretlik bir olaydır. Adli olaylar ve özellikle cinayet haberleri her zaman okurun ilgisini çeker. Olayın haber değeri ve yayınlanmasında kamusal yarar vardır.

Zaten şikayetçinin itirazı da haberin yayınlanmasına değil, kullanılan üsluba yöneliktir. Haberde ‘dehşet saçtı’ ifadesiyle, şizofrenlerin hasta olarak değil, ‘canavarmış’ gibi gösterildiğini ileri sürmektedir. Şikayetçi, diğer hastalara ve engellilere hassasiyet gösterilip, şizofrenlerden bunun esirgendiğini ve kişilik haklarının ihlal edildiğini iddia etmiştir.

Bu açıdan bakıldığında şikayet edilen haberin yine aynı bilgilerle ve şikayetçinin arzuladığı gibi bir üslupta verilmesi de olasıdır. Şizofreni hastasının henüz ‘katil’ değil ‘şüpheli’ olduğu vurgulanabilir, başlıkta ‘dehşet saçtı’ denilmeden ve hatta şizofreninin nasıl bir hastalık olduğuna ilişkin uzman görüşü eklenerek haberin toplumu bilgilendirici ve uyarıcı bir üslupla yazılması tercih edilebilirdi.

Ancak, şikayet edilenin, okurun ilgisini çekebilmek için olayın ‘dehşet’ boyutunu ortaya çıkarması; olaya şizofreni hastası bireylerin bulunduğu ailelerin bakışıyla yaklaşmaması etik ihlali olarak değerlendirilemez. Zira olayın hangi yönünü öne çıkaracağına, haberi okura hangi yazım tekniği ile anlatacağına ve nasıl bir üslup kullanacağına, gerçeği çarpıtmamak kaydıyla gazeteci karar verir ve bu onun ifade özgürlüğüdür.

Açıklanan bu nedenlerle ‘Kardeşinin boğazını kesti. Konya’da şizofreni hastası adeta dehşet saçtı’ başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edilmedi kanaatindeyiz ve şikayet edilen hakkında ŞİKAYETİN YERSİZİLĞİ kararı alınmasını öneririz.

DEĞERLENDİRME :

Basın Konseyi Yüksek Kurulu salgın koşulları nedeniyle 21.04 2021 günü video konferansla yaptığı toplantıda şikayet dosyasını görüşmüştür. Şikayet edilen haber ve şikayetçinin iddialarının inceleyen Yüksek Kurul, Genel Sekreterlik raporunun sunumunun ardından dosyayı müzakereye açmıştır.

Söz alan üyeler, şikayet edilen haberin bir aile trajedisi olmakla birlikte aynı zamanda bir cinayet ve dolayısıyla adli olay olduğu; haberin yayınlanmasının özel hayata müdahale sayılamayacağı yönündeki Genel Sekreterlik görüşüne katılmıştır. Üyeler haberde gerçeğin çarpıtılmadan olayın tüm detaylarına yer verildiğini belirterek, olayın ‘dehşet’ boyutunun öne çıkarılmasının, şikayetçinin arzu ettiği üslup kullanılmamasının etik ihlali değil, gazetecinin tercihi ve ifade özgürlüğü olduğunu vurgulamıştır.

SONUÇ :

Müzakereler sonunda Yüksek Kurul, ‘Kardeşinin boğazını kesti. Konya’da şizofreni hastası adeta dehşet saçtı’ başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olmadığını OYBİRİLĞİ saptamıştır.

Yüksek Kurul’da yapılan oylamada,SABAH.COM.TR Genel Yayın Yönetmeni Hüseyin Özdemir hakkındaki başvuruda OY BİRLİĞİ ile ‘ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİ’ kararı verilmiştir.