BKYK KARARI 2020-32

BASIN KONSEYİ, TAKVİM GAZETESİ HAKKINDAKİ ŞİKAYETTE ‘KINAMA’ KARARI VERDİ

DOSYA NO                      :  2020- 32

KARAR TARİHİ : 23.09.2020

ŞİKAYET EDEN               : Kemal GÜLMAN

VEKİLİ :  Av. İsmet KOÇAK
(Eski Büyükdere Caddesi No:14 Kat: 20 Park Plaza MASLAK/İSTANBUL)

ŞİKAYET EDİLEN            :  Şefik ÇALIK  (Takvim Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Md)
(Barbaros Bulvarı No: 153 Cam Han Kat:5 BEŞİKTAŞ/ İSTANBUL)

ŞİKAYET KONUSU         :

Takvim gazetesinde 20.08.2020 tarihinde yayımlanan ‘Olmadı Beyefendi’ ve 05.08.2020 tarihinde yayımlanan ‘Pişkin Kemal’ başlığı altında ahlaki değerler yok sayılarak asılsız haberler yapıldığı ve montajlanan fotoğraf kullanıldığı; noter aracılığı ihtarname gönderilmesine rağmen düzeltme ve cevap talebinin karşılanmadığı savunularak şikayette bulunulmuştur.

Şikayetçi Kemal Gülman’ın vekili Avukat İsmet Koçak, Basın Konseyi’ne yaptığı şikayet başvurusunda, yayımlanan haber kupürlerini, montajlanan fotoğrafları ve noterden gönderdikleri ihtarnameyi de ekleyerek özetle şu ifadeler yer vermiştir:

“20 Ağustos 2020 günü ‘Olmadı Beyefendi’ başlığı altında verilen haber içeriğinde kısaca; müvekkil Kemal Gülman’ın boşanmadan Eda Cideli ile aşka başladığı, Eda Cideli’ye çanta hediye ettiği ve çantanın merdiven altı üretim olduğu haber konusu yapılmış ve müvekkil Kemal Gülman ile Eda Cideli, kol kola bir resimde gösterilmiştir. Fotomontaj yöntemiyle üretilen resimle, Eda Cideli ile müvekkil Kemal Gülman arasında bir yakınlık olduğu izlenimi oluşturulmaya çalışılmıştır.

05 Ağustos 2020 günü ‘Pişkin Kemal’başlığı altında verilen ilk haberdeki resimde de, Eda Cideli aynı elbise, aynı duruş, aynı yer ve aynı gülme şekliyle üçüncü bir kişi ile kol kola görünmektedir.”

Noterden 23.07.2020 ve 10.08.2020 tarihlerinde gönderilen ihtarnamelerde Kemal Gülman’ın Eda Cideli ile herhangi bir ilişkisi olmadığının bildirildiği, buna rağmen ısrarla fotomontaj görüntülerle bu haberlerin yapılmaya devam edildiği savunulan şikayet başvurusunda, “Müvekkil hakkında bu tür yalan haber yapılmasının tek sebebi, magazin basını ile ilişkileri son derece iyi olan müvekkilin boşanma aşamasındaki eşi Feryal Gülman’ın yönlendirmeleri ve telkinleridir” ifadesine yer verilmiştir.

Başvuruda, şikayet edilen Takvim gazetesi sorumlusu Şefik Çalık hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin 3, 4, 5, 6, 12 ve 16’ncı maddelerini ihlalden işlem yapılması talep edilmiştir.

UZLAŞMA ÖNERİSİ:

Şikayet başvurusu Takvim gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Şefik Çalık’a 02.09.2020 tarihinde PTT aracılığı ile gönderilmiş, posta ‘alındı’ belgesi gelmiştir.

Şikayet edilen başvurudaki iddialara süresinde yanıt vermemiş, taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.

DEĞERLENDİRME          :

Şikayet konusu haberlerin ilki Takvim gazetesinde 05.08.2020, ikincisi ise 20.08.2020 tarihlerinde yayımlanmıştır. İlk haberde yer alan grup fotoğrafı ikinci haberde foto-montaj yapılarak, ilkinde birbiriyle uzakta olan şikayetçi Kemal Gülman ile ilişkisi olduğu ileri sürülen Eda Cideli kol-kola yürürken gösterilmiştir.

Şikayet konusu ilk haber ‘Pişkin Kemal! Gülman ve sevgilisi Eda Cideli’nin dünya umrunda değil’ başlığı ve ‘25 yıllık eşi Feryal Gülman’la 200 milyon TL’lik boşanma davası 7 yıldır devam eden Kemal Gülman ve Eda Cideli, kalabalık bir arkadaş grubuyla karaya zodyakla yanaşıp Miam’a gitti’ spotuyla verilmiş; kadınlı- erkekli 6 kişilik grubu karaya çıkarken gösteren bir fotoğraf kullanılmıştır. Haber metninde şu ifadeler yer almıştır:

‘25 yıllık eşi Feryal Gülman’la 200 milyon TL’lik boşanma davası 7 yıldır devam eden Kemal Gülman’ın dünya umrunda değil… Geçtiğimiz günlerde Takvim’in, kendisinden 58 yaş küçük Eda Cideli ile dudak dudağa yakaladığı 88 yaşındaki işadamı, büyük tepki çekmişti.

Kemal Gülman başta eşi Feryal Hanımın ‘ahlak dışı’ olarak adlandırdığı aşkına (!) sahip çıktı. Sosyetik işadamı, önceki akşam Türkbükü sahilinde objektife yansıdı. Kemal Gülman ve Eda Cideli, kalabalık bir arkadaş grubuyla karaya zodyakla yanaşıp Miam’a gitti. Keyifli halleriyle dikkat çeken Eda Cideli, Gülman ve arkadaşlarının olduğu grubun yaş ortalamasını gençleştirdi.’

Şikayet konusu ikinci haberde ise ‘Kemal Gülman’dan Eda Cideli’ye hediye’ başlığı ve ‘Kemal Gülman kendisinden 58 yaş küçük Eda Cideli’ye çanta aldı. Genç kadın ise Fendi görünümlü çantanın çakma olduğundan habersizdi’ spotu kullanılmıştır. Daha önceki ‘Pişkin Kemal’ başlıklı haberdeki grup fotoğrafı foto-montajla değiştirilerek şikayetçi Kemal Gülman ile Eda Cideli’yi kol-kola gösteren fotoğrafın kullanıldığı haberin metni de şöyledir:

“Sosyetik işadamı Kemal Gülman, şaşırtmaya doymuyor. Feryal Gülman’ın ihanet nedeniyle kendisine 200 milyon TL’lik boşanma davası açtığı 88 yaşındaki işadamı, geçtiğimiz haftalarda kendisinden 58 yaş küçük aşkı Eda Cideli ile görüntülenip ‘pes’ dedirtmişti.

Dedikodulara göre Kemal Gülman, geçtiğimiz günlerde sevgilisine beyaz bir çanta armağan etti. Üzerinde ‘F’ harfleri olan çantanın ‘Fendi’ olduğunu düşünen Eda Cideli de hediyesini koluna takıp Türkbükü’nde salındı. Ancak çanta Fendi değil; ürünlerini dünyaca ünlü markaya benzetmeye çalışan merdiven altı bir firmanın malıydı.

Gülman’ın genç aşkı ‘F’ logolu çantasının 22 bin TL’lik Fendi olduğunu düşünüp şovunu yaptı. Ancak Fendi’ye benzetilmek istenen çanta, 200 TL’ydi!”

Şikayetçi, kamuoyunda iş insanı kimliğinden daha çok, cemiyet hayatının renkli simalarından bir şahsiyet olarak tanınmaktadır. Nereye gittiği, nerede eğlendiği ve kimlerle olduğu; eşinin yüklü tazminat talepleriyle devam eden çekişmeli boşanma davası magazin basınının gündemindedir. Elbette ‘magazin figürü’ olan ve kamuoyunda tanınan kişilerin özel hayatları magazin haberlerine konu edilir.

Şikayetçi cemiyet hayatında tanındığı için her ne kadar hakkında olumsuz ve üzüleceği eleştirel haberlere tolerans göstermek durumunda olsa da foto-montaj yöntemiyle üretilen fotoğrafla yayınlanan ve şikayet başvurusunda ‘yalan’ olduğunu savunduğu habere katlanmak durumunda değildir.

Şikayetçi hakkında yayımlanan ilk haberde kullanılan, kişilerin kimler olduğunu belirten fotoğrafaltı bulunmayan ve şikayetçi Kemal Gülman ile Ede Cideli’nin yan yana olmadığı fotoğrafın, ikinci haberde foto-montajla değiştirilerek kullanılması; iki haber metninde ve spotlarında aynı ifadelerin aynı üslupla tekrarlanması sorunludur. Gazetecilik ifadesiyle masa başında uydurma haber yapılmıştır. Fotoğraf belli bir amaçla tahrif edilerek (bozularak) ve gerçek çarpıtılarak yayımlanan haber, şikayetçinin hem kişilik haklarını ihlal etmiş, hem de tarafı olduğu boşanma davasında aleyhine algı oluşturmuştur.

Şikayet edilen yayın organının, şikayetçi tarafından noter aracılığı ile gönderilen düzeltme ve cevap talebini dikkate almaması, yayının halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme amacının dışında özel amaçla yapıldığın kanıtıdır.

SONUÇ :

Basın Konseyi Yüksek Kurulu, pandemi nedeniyle 23.09.2020 tarihinde video konferans yöntemiyle gerçekleştirdiği toplantıda şikayet başvurusuyla ilgili dosyayı görüşmüştür.

Yüksek Kurul üyeleri şikayetçinin iş insanı kimliğinin yanında cemiyet hayatında tanınan bir kişi olarak bilindiği, sosyal çevresi ve renkli yaşantısı ile devam eden boşanma davasının basında sürekli yer aldığını, kamuoyunda tanınan bir kişi olarak hakkındaki eleştirilere katlanması gerektiğini belirtmiştir. Şikayet konusu ilk haberdeki fotoğrafın ikinci haberde foto-montaj yapılarak kullanılmasının etik ihlali olduğu görüşünde birleşen Yüksek Kurul üyeleri, bunun etik ihlali olduğu görüşünü belirtmiştir. Üyelerin çoğu, Genel Sekreterlik raporunda yer alan, şikayetçinin noter aracılığı ile gönderilen düzeltme ve cevap talebini karşılanmamasının da yanının halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme amacının dışında özel amaçla yapıldığın kanıtı olduğu görüşüne katılmıştır.

Müzakereler sonunda Yüksek Kurul, şikayet konusu ‘Kemal Gülman’dan Eda Cideli’ye hediye’ başlıklı haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin “Kamusal bir görev olan gazetecilik, ahlaka aykırı özel amaç ve çıkarlara alet edilemez. Gazeteci halkın haber alma ve gerçekleri öğrenme hakkını gözetir” şeklindeki 3’üncü;

“Gazeteci görevini, taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutumlarla yapmaktan sakınır” şeklindeki 12’nci;

“Basın organları, yanlış yayınlardan kaynaklanan cevap ve tekzip hakkına saygı duyar” şeklindeki 16’ncı maddelerinin ihlal edildiğini saptamıştır.

Yüksek Kurul’da yapılan oylamada;

a) Başvurunun kabulüne,

b) Şikayet edilen Takvim gazetesinde yayınlanan ‘Kemal Gülman’dan Eda Cideli’ye hediye’ başlıklı haberde Basın Meslek İlkeleri’nin 3 maddesinin ihlal edildiği ve Takvim gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Şefik Çalık hakkında yine OY BİRLİĞİ ile ‘KINAMA’ kararı alınmıştır.