BKYK KARARI 2020-11

DOSYA NO                       :   2020- 11 

KARAR TARİHİ : 18.03.2020

ŞİKAYETÇİ                      :   Kenan AKARCALI 
                      (Bayar Caddesi Yeni Yol Sokak No: 9-2 KOZYATAĞI/İSTANBUL)

ŞİKAYET EDİLEN      :  İbrahim KILINÇ (ihlas Haber Ajansı Aydın Bölge Müdürü)
        
 (Hasan efendi Mah. Kızılay Cad. No:50 Yunus Emre Apt. Zemin Kat D:2 AYDIN)

ŞİKAYET KONUSU         :

İhlas Haber Ajansı’nın 02.03.2020 tarihinde ‘Meteorolojiden mültecileri sevindiren haber’ başlığı ile yayımlanan haberde, Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiği ileri sürülerek, şikayette bulunulmuştur.

Şikayetçi Kenan Akarcalı, Basın Konseyi’ne posta ile gönderdiği başvuruda şu ifadelere yer vermiştir:

İHA 2 Mart tarihinde bir haber yayımladı: ‘Meteorolojiden mültecilere sevindiren haber’ başlığıyla servis edilen haberde, şu ifadeler kullanıldı:
Mültecilerin Avrupa’ya gidişlerine yönelik sınır kapılarının açılmasının duyulması üzerine, kıyılara akın eden mülteciler için Meteoroloji’den sevindirici haber geldi. Tarım ve Orman Bakanlığı Meteoroloji Genel Müdürlüğü Meteoroloji 2. Bölge Müdürlüğü tarafından yapılan açıklamada, hafta boyunca denizlerde sakin bir havanın olacağı belirtildi.’
Bu haberin sadece basın ahlakına değil insanlığa aykırı olduğunu düşünüyorum.
Şikayetimin değerlendirilmeye alınmasını rica ederim.”

UZLAŞMA ÖNERİSİ     :

Şikayet başvurusu, haberde imzası bulunan İhlas Haber Ajansı (İHA) Aydın Bölge Müdürü İbrahim Kılınç’a, 06.03.2020 tarihinde PTT arıcılığı ile gönderilmiş ve ‘alındı’ belgesi gelmiştir.

Şikayet edilen İbrahim Kılınç, 09.03.2020 tarihinde başvuruya yanıt göndermiş, şikayetçinin iddialarının yersiz olduğunu ileri sürmüştür. Taraflar arasında uzlaşma sağlanamamıştır.

ŞİKAYETÇİNİN YANITI    :

Şikayet edilen İbrahim Kılınç, internet üzerinden gönderdiği yanıtta, şikayet edilen haberin basın ahlakına ve insani değerlere aykırı olduğu suçlamasını reddetmiştir. Şikayet edilen ‘Aydın’da yaptığım meteoroloji haberi ile ilgili hakkımda yapılan şikayete ilişkin açıklamamdır’ başlıklı yanıtında şu ifadelere yer vermiştir:


“Haberi yaptığım tarih, bir kıyı şehri olan Aydın’dan yoğun bir mülteci geçişinin olduğu dönemi kapsıyordu. Zaman zaman denizden geçiş yaptığı sırada fırtınaya yakalanıp hayatını kaybeden çok sayıda mültecinin olduğu herkesçe malumdur.

Meteoroloji Bölge Müdürlüğü’nün yayınladığı hava durumu raporuna göre de Ege kıyılarını kapsayan denizlerdeki durum sakin, karada da hava sıcaklığı mevsim normalleri üzerinde seyrediyordu. O tarihte de hava durumu haberleri en fazla mültecilerin dikkatini çekiyor olmasından dolayı da meteorolojik durumu bildiren haberi mültecilerin de dikkatini çekecek şekilde servis ettim.

Birleşmiş Milletler ülkesinde savaş olan insanlara sığınmacılık hakkı veriyor. Mültecilik de insani bir haktır. Hava durumundan haberdar olmadan çaresizlik içinde bazı kişilerin yönlendirmesi ile denize açılan sonra da olumsuz hava koşulları nedeniyle hayatını kaybeden insanları bilinçlendirmek amacı ile yaptığım bu haberimde ‘Basın ahlakına ve insanlığa aykırı bir durum’ olduğunu düşünmüyorum. Tam aksine bana göre bu haber insani bir haberdir.”

DEĞERLENDİRME          :

Şikayet edilen haber İhlas Haber Ajansı’nın 02.03.2020 tarihli bülteninde İbrahim Kılınç imzasıyla yayınlanmıştır. Haber, Avrupa ülkelerine gitmek için Ege sahillerinde bekleyen sığınmacılarla ilgilidir.

Şikayet edilen gazeteci, İHA’nın Aydın Bölge Müdürü olarak görev yapmaktadır. Görev alınanı olan bölgedeki sığınmacı geçişlerini günlerce izlemiş, onların yaşadıklarını hemen her gün haberleriyle kamuoyuna duyurmuştur. Türkiye’nin sığınmacıların Avrupa’ya geçişlerini engellememe kararı alması üzerine başta Suriyeliler olmak üzere Yunanistan üzerinden Avrupa’ya gitmek üzere binlerce sığınmacı Aydın ve Muğla sahillerine akın etmiştir.

Haberin yayınlandığı dönemde, kötü hava koşullarında denize açılan birçok sığınmacının ‘umut yolculuğu’ Ege Denizi’nin sularında ölümle sonuçlanırken, geçiş için havanın düzelmesini bekleyen binlerce sığınmacının gözü kulağı, meteorolojinin günlük hava tahmin raporuna çevrilmiştir. Meteoroloji raporları havanın kötü olacağını gösterince üzülen sığınmacılar, iyi olacağını görünce de ‘müjde’ olarak değerlendirip sevinmiştir.

Şikayet edilen haber bölgede o günkü hava durumunu anlatan Meteoroloji Bölge Müdürlüğü’nün hava tahmin raporunun sığınmacılar tarafından nasıl karşılandığını yansıtmaktadır. Zira haberin yayınlandığı 02.03.2020 günü, Meteoroloji raporunda hafta boyunca bölgede havanın denizde sakin ve sıcaklığının mevsim normallerini üzerinde olacağı açıklaması, sığınmacıları sevindirmiştir. Bu da haberde “Zaman zaman olumsuz hava koşulları ve denizdeki fırtınadan olumsuz etkilenen mülteciler geçişler için hava meteorolojik verileri dikkatle takip ederken, bugünkü tahminler mültecileri sevindirdi” ifadesiyle anlatılmış, sığınmacı geçişlerin devam ettiği vurgulanmıştır.

Sığınmacıların içinde bulundukları durumu anlatan haberlerde, kötü hava koşulları olduğunda ‘Meteorolojiden mültecileri üzen haber’; havaların düzeldiğinde de ‘Meteorolojiden mültecileri sevindiren haber’ ifadelerinin kullanılması durum tespitidir. Bu ifadeler sığınmacıların durumunu anlatmaktadır.

Şikayet edilen haber günceldir, gerçek olguya dayanmaktadır. Şikayet başvurusunda haberin insanlığa aykırı olduğu; gazetecinin sığınmacıları yasa dışı geçişlere yönlendirdiği iması, objektiflikten uzak, bir anlamda niyet okuma olmaktadır. Zira, Türkiye, o günlerde mültecilerin Avrupa’ya geçişi için sınır kapılarını açmış, on binlerce sığınmacı gerek bu kapılardan, gerekse Ege sahillerinden akın akın gitmiştir. Gazeteci var olan gerçeği haberleştirmiştir.

Açıklanan bu nedenlerle şikayet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olmadığı kanaatindeyiz.

Netice olarak ‘Meteorolojiden mültecileri sevindiren haber’ başlıklı haber nedeniyle İHA Aydın Bölge Müdürü İbrahim Kılınç hakkındaki başvuruda ‘ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİ’ kararı verilmesini öneririz.

SONUÇ :

Yüksek Kurul 18.03.2020 tarihindeki toplantısını, koronavirüs salgınına karşı alınan önlemler kapsamında yüz yüze değil, internet üzerinden elektronik ortamda gerçekleştirmiştir. Üyeler kendilerine ulaştırılan kapsamlı şikayet dosyasını inceledikten sonra görüşlerini internet üzerinden bildirmiştir.

Yüksek Kurul üyelerinin bazıları, haberin içeriğinde mültecileri yasa dışı eyleme yönlendirmeye dönük bir anlatım olmadığı ve gazetecinin iyi niyetle hareket ettiğinin anlaşıldığı; haberin uygun bir üslupla değil ‘pervasızca’ yazıldığı ancak Yüksek Kurul’un görevinin üslup denetimi yapmak olmadığı görüşünü dile getirmiştir. Bu üyeler, şikayet edilen haberde Basın Meslek İlkeleri ihlali olmadığını, Genel Sekreterlik önerisindeki gibi ŞİKAYETİN YERSİZLİĞİ kararı alınmasının uygun olacağını savunmuştur.

Yüksek Kurul’daki diğer üyeler ise haberin özensiz bir dille yazıldığı; hükümet politikasını desteklemeye yönelik olduğu; objektiflikten uzak ve insani değerleri incittiği; mültecileri karadan geçişlere göre çok daha tehlikeli olan denizden geçişlere yönlendirdiği görüşlerini savunmuştur. Bazı üyeler ise haberin ‘kötü gazetecilik’ örneği olduğunu, şikayet edilen muhabirin iyi niyetli olmadığı aksine bu haberi bir yerlere yaranmak için yazdığı görüşlerini dile getirmiştir. Bu üyeler şikayet konusu haberde Basın Meslek İlkeleri’nin, “Gazeteci görevini taşıdığı sıfatın saygınlığına gölge düşürebilecek yöntem ve tutuklarla yapmaktan sakınır” şeklindeki 12’nci ve “Gazeteci, şiddet, nefret, zorbalık ve ayrımcılığı özendirici, insanı değerleri incitici yayın yapamaz” şeklindeki 13’üncü maddelerinin ihlal edildiği yönünde kanaat belirtmişlerdir. Bu üyelerden bazıları şikayet edilen muhabir hakkında UYARI, bazıları da KINAMA kararı alınmasını önermiştir.

Üyelerin yaptığı değerlendirmeler sonucunda, Yüksek Kurul’un başvuruyla ilgili kararı şu şekilde olmuştur:

a) Başvurunun kabulüne;

b) İhlas Haber Ajansı’nda yayınlanan ‘Meteorolojiden mültecileri sevindiren haber’ başlıklı haberde OYÇOKLUĞU ile Basın Meslek İlkeleri’nin ihlal edildiğine ve şikayet edilen İhlas Haber Ajansı Aydın Bölge Müdürü İbrahim Kılınç hakkında Basın Meslek İlkeleri’nin iki maddesini ihlalden OYÇOKLUĞU ile UYARI kararı verilmiştir.

İlk yorum yapan olun

Bir yanıt bırakın